Bij het rookvrij maken van een zorginstelling is het belangrijk om draagvlak te creëren bij cliënten en bezoekers. Daarom zijn er (geluidloze) wachtkamerfilmpjes ontwikkeld waarin wordt uitgelegd wat rookvrije zorg betekent. Naast een wachtkamerfilmpje voor ziekenhuizen en de GGZ/verslavingszorg, is er nu ook een wachtkamerfilmpje ontwikkeld voor de eerstelijnszorg. Het filmpje kan gedownload worden via de ‘download’ knop:

Social media

Het wachtkamerfilmpje voor de rookvrije eerstelijnszorg heeft ook een versie (met geluid) voor social media:

De landelijke campagne PUUR rookvrij zet mensen die roken op een positieve manier aan tot het doen van een effectieve stoppoging. Zorgprofessionals zijn belangrijk voor een succesvolle stoppoging.

Op www.puurvoorprofs.nl kunnen zorgprofessionals posters, flyers en visitekaartjes van PUUR rookvrij bestellen. Met deze materialen kunnen patiënten met PUUR rookvrij kennismaken en met de mogelijkheden om te stoppen met roken. Een eerste stap naar PUUR rookvrij!

Komt u in contact met mensen die roken? Wilt u hen motiveren om rookvrij te worden én blijven? Of wilt u als organisatie of gemeente helpen om de campagne PUUR rookvrij te verspreiden? Hiervoor kunt u het materiaal gebruiken:

•  posters in de wachtkamer of bij de receptie
•  flyers in de wachtkamer of meegeven aan mensen die roken
•  visitekaartjes in iedere spreekkamer of meegeven aan mensen die roken

Wilt u meer weten of doen om PUUR rookvrij te verspreiden? Op www.puurvoorprofs.nl staat meer informatie, tips en materialen.

Bron: PUUR rookvrij

Bron: Brijder

“We voelen ons verantwoordelijk voor de gezondheid van alle Almeerders. Ook het voorkómen van ziekten hoort bij ons werk.”

“Als longartsen zien we dagelijks de gevolgen van roken”, aldus Van Hengel.

“Daarom zetten wij ons als ziekenhuis in voor een rookvrije generatie. We willen niet meer dat mensen in en om ons ziekenhuis in aanraking komen met tabaksrook, peuken en de geur van tabaksrook. Een volledig rookvrij ziekenhuis is hiervoor onze eerste stap. Bijna alle Nederlandse ziekenhuizen zijn al rookvrij.”

Geen rookplekken

“Een rookvrij ziekenhuis betekent dat op het ziekenhuisterrein helemaal geen rookplekken meer zijn”, vertelt Joke Wymenga, manager Facilitair zorgbedrijf van het Flevoziekenhuis. “De rookruimte voor de hoofdingang verdwijnt. Ook de rookplek voor medewerkers van het ziekenhuis verdwijnt.” Bezoekers van het ziekenhuis worden op het rookvrije terrein geattendeerd door borden.

Hulp bij stoppen

“We beseffen maar al te goed dat roken een verslaving is”, vervolg Van Hengel. “De nicotine stimuleert stofjes die prettig zijn: je wordt er wat rustiger van, soms krijg je er ook spirit van. De nicotine schiet al gauw tekort voor wat het lichaam wil. Dat betekent dat je ook een volgende sigaret pakt, en nog één, en nog één. Voordat je het weet is het een verslaving en dan wordt stoppen heel moeilijk. Daarom bieden we onze rokende patiënten en collega’s hulp bij het stoppen met roken.”

Bron: Skipr

De NVZ en haar leden hebben zich gecommitteerd aan rookvrije zorg vanuit het Nationaal Preventieakkoord: in 2025 moeten alle NVZ-leden rookvrij zijn. Van de deelnemende ziekenhuizen gaven er 5 aan dat de uitbraak van COVID-19 voorkomen heeft om in 2020 al rookvrij te worden, omdat de prioriteiten anders kwam te liggen. Een rookvrije instelling houdt in dat het terrein volledig rookvrij is en dat er geen rookabri’s meer zijn, dat er niet-rokenbeleid is voor medewerkers en dat er gewerkt wordt aan stoppen-met-rokenzorg voor patiënten.

Bron: NVZ 

De tool biedt zowel individuele zorgverleners als beleidsmakers praktische tips, voorbeelden en materialen. U vindt er antwoord op vragen als: Naar wie kunnen we onze zwangere vrouwen die roken verwijzen? Wanneer en hoe gaan we in gesprek over rookvrij blijven na de zwangerschap? Hoe kunnen we ons gezamenlijk stoppen-met-roken beleid vormgeven? En hoe pakken andere Verloskundige Samenwerkingsverbanden (VSV’s) dit aan?

Aanklikbare zorgpaden
Het digitaal Zorgpad Rookvrije Start bevat aanklikbare zorgpaden met de routes die zwangere vrouwen, partners en ouders doorlopen als ze roken of gestopt zijn. Per stap in het zorgpad leggen we uit wat de relevantie is en hoe je deze stap als zorgverlener uitvoert. Alle belangrijke stappen komen aan bod: van de intake, motiveren en verwijzen, tot aan de follow-up, registratie en overdracht. Zo heeft u als zorgverlener alle informatie bij de hand om een (aanstaande) ouder te ondersteunen bij het stoppen met roken en rookvrij blijven. VSV’s hebben hiermee een mooie basis voor de inrichting van hun eigen lokale zorgpaden.

Stapsgewijze ondersteuning bij ontwikkelen stoppen-met-roken beleid
Wilt u aan de slag met het (verder) ontwikkelen en uitvoeren van stoppen-met-roken beleid? Het Zorgpad Rookvrije Start bevat een praktische handreiking ‘Aan de slag met stoppen-met-roken beleid’ die u op weg helpt. In de handreiking vindt u informatie over belangrijke beginstappen zoals het oprichten van een werkgroep, het ontwikkelen van zorgpaden en het regelen van scholing, materialen en verwijsaanbod. Maar ook vervolgstappen zoals registratie, netwerksamenwerking, monitoren en evalueren komen aan bod. Verder krijgt u communicatietips om uw achterban te motiveren met het beleid aan de slag te gaan.

Stoppen-met-roken vóór en na de zwangerschap
Op dit moment bevat de tool twee zorgpaden: een zorgpad voor vrouwen en partners die roken tijdens de zwangerschap en een zorgpad voor vrouwen en partners die in het half jaar voor of tijdens de zwangerschap gestopt zijn met roken. Dit jaar zal de tool uitgebreid worden met een zorgpad over stoppen met roken vóór de zwangerschap en een zorgpad over stoppen met roken en rookvrij blijven na de zwangerschap. Ook het onderdeel ‘beleid’ zal uitgebreid worden met informatie en tips specifiek gericht op Jeugdgezondheidszorg (JGZ) organisatie.

Voor en door zorgverleners
Het Zorgpad Rookvrije Start bevat veel praktische tips en voorbeelden van andere VSV’s. De Taskforce Rookvrije Start verzamelt deze input op verschillende manieren: via werkbezoeken aan lokale taskforces of werkgroepen, via de monitor Rookvrije Start en gesprekken met ambassadeurs en andere zorgverleners. Hiermee is het digitaal zorgpad bovenal een praktische tool en biedt het individuele zorgverleners en VSV’s de mogelijkheid om te leren van elkaars goede voorbeelden. Heeft u ook nog goede tips en voorbeelden om het digitaal Zorgpad verder mee aan te vullen? Laat het ons weten via rookvrijestart@trimbos.nl.

Meer informatie over de Taskforce Rookvrije Start en haar materialen vindt u op www.rokeninfo.nl/rookvrijestart.

Bron: Trimbos-instituut

Wat houdt dit in voor de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking? Op vrijdag 29 januari van 09.30 tot 11.30 uur organiseert kenniscentrum verstandelijk gehandicaptenzorg ‘Klik‘ een webinar waarin Claudia Kaagman (deskundige middelengebruik) vertelt hoe ze het rookvrij-traject bij WilgaerdenLeekerweidegroep (WLG) zijn opgestart en welke dilemma’s hierbij naar boven zijn gekomen. Ook zoomt ze in op de geleerde lessen en geeft ze praktische handvatten.

Wat leer je tijdens dit webinar?
Tijdens het Webinar ‘Rookvrije zorgorganisatie’ krijg je antwoord op de vragen:
• Wat houdt de term ‘rookvrij’ in?
• Wat betekent een rookvrije organisatie voor medewerkers en voor cliënten?
• Welke stappen heeft WLG hierin genomen en welke praktische tips en handvatten zijn hieruit voortgekomen?
• Hoe zit het met jouw rol en je voorbeeldfunctie als zorgverlener?
• Hoe maak je dit bespreekbaar met cliënten, ook in de ambulante zorg?

Via deze link kom je op het programma en de inschrijfpagina.

Bron: Kenniscentrum verstandelijk gehandicaptenzorg

ambulante zorg  gehandicaptenzorg  kenniscentrum  rookvrij rookvrije organisatie  rookvrije zorg 

verstandelijk gehandicapten  voorbeeldfunctie  webinar

18 november ondertekenden 27 koepel- en beroepsorganisaties en een kwaliteitskeurmerk uit de zorg de intentieverklaring ‘Maak de zorg rookvrij’. Met een achterban van bijna 700 organisaties en ruim 190.000 medewerkers komt hiermee de beweging naar rookvrije zorg nog meer op gang en de ambitie uit het Nationaal Preventieakkoord weer een stap dichterbij: in 2030 rookvrije zorg voor alle patiënten, cliënten én medewerkers in Nederland. 

Staatssecretaris Paul Blokhuis: “Om de hele zorg rookvrij te krijgen, hebben we iedereen nodig. Van individuele behandelaren die patiënten helpen om hun laatste sigaret snel uit te maken tot zorgginstellingen die roken binnen en buiten hun organisaties tegengaan voor bezoekers, medewerkers en cliënten. Vandaag is een hele belangrijke stap gezet naar ons gezamenlijke doel om in 2030 de hele zorg rookvrij te hebben. En met het grote enthousiasme dat ik overal in de zorg tegenkom als het hierover gaat, denk ik dat het best nog weleens sneller zou kunnen gaan. Samen maken we hier een succes van!”

Tijdens de feestelijke online bijeenkomst tekenden de vertegenwoordigers van koepels en beroepsverenigingen de intentieverklaring. Voor de zorgkoepels betekent dit dat zij zich zullen inzetten voor rookvrije terreinen, een goed aanbod van stoppen-met-rokenzorg aan cliënten en patiënten en hr-beleid en ondersteuning bij het stoppen voor medewerkers in de zorginstellingen. NVZ-voorzitter Ad Melkert: “Op dit moment hebben wij 70 rookvrije leden, van de 104. En dat aantal groeit gestaag door. Het goede nieuws van vandaag is dat we met organisaties uit het hele zorgspectrum aan de slag gaan, want wat we ook in ziekenhuizen zien is dat veel mensen waarbij gezondheidsproblemen en sociale problemen samen gaan, nog te veel achterblijven. Preventie, rookvrije zorg, behoeft een aanpak vanuit het hele veld. Wij werken graag met u samen.”

Aan de beroepsverenigingen is gevraagd hoe zij als vereniging kunnen bijdragen om vanuit de beroepsgroepen de zorg rookvrij te maken. “Ik werk als verpleegkundig specialist op de COPD revalidatie afdeling van een geriatrische revalidatie-instelling en daar zie ik dagelijks hoeveel schade roken veroorzaakt en hoe belangrijk het is om te stoppen met roken. Maar stoppen met roken doe je niet alleen. Het is een gezamenlijk streven om de zorg rookvrij te maken. En daar horen verpleegkundigen en verzorgenden als grootste beroepsgroep binnen de zorg sowieso bij! Daarom vind ik het zo belangrijk dat deze intentieverklaring door V&VN samen met andere partijen is ondertekend.”, aldus verpleegkundig specialist Janette Tazmi.

26 organisaties en 1 keurmerk

De aansluitende partijen zijn: De Vereniging voor Gehandicaptenzorg (VGN), Actiz, Jeugdzorg Nederland, Zorgverzekeraars Nederland, V&VN, Nederlandse Vereniging voor Neurologie (NVN), Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG), Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskunde (NVAB), Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC), Nederlandse Vereniging van Artsen voor Longziekten en Tuberculose (NVALT), Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK), Vereniging voor Verslavingsgeneeskunde Nederland (VVGN), Nederlandse Vereniging voor Keel-, Neus- en Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofd-Halsgebied (KNO), Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU), Koninklijk Nederlands Genootschap voor Fysiotherapie (KNGF), Stichting Keurmerk Fysiotherapie, Chronisch Zorgnet, Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), Koninklijke Nederlandse Maatschappij ter bevordering der Pharmacie (KNMP), Koninklijke Nederlandse Organisatie van Verloskundigen (KNOV), Landelijk Overleg Sociaal-Geneeskundigen in Opleiding (LOSGIO), Koepel Artsen Maatschappij + Gezondheid (KAMG), Nederlandse Vereniging voor Vaatchirurgie (NVVV), Nederlandse Vereniging voor Doktersassistenten (NVDA), Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH), Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Tandheelkunde (KNMT), en de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP).

Ondersteuning vanuit bestaande werkgroep

Dit tekenmoment is georganiseerd door de werkgroep Rookvrije Zorg. Deze werkgroep bestaat uit afgevaardigden van de zorgkoepels die al eerder de intentieverklaring ondertekenden, VWS, het Trimbos Instituut en het Partnership Stoppen met Roken. Eén belangrijke opdracht van deze werkgroep is het aanhaken van nieuwe organisaties uit de zorg om zo de volledige zorgsector te betrekken en rookvrij te maken. Aanjager Anton van Balkom vertelde wat de nieuwe deelnemers kunnen verwachten aan ondersteuning vanuit de werkgroep die inmiddels kan putten uit ruim twee jaar ervaring. Veel van deze ervaring is gebundeld in de toolkit op https://www.rookvrijezorg.com/toolkit.

Startpunt 2017

Sinds enkele jaren werken steeds meer partijen aan het rookvrij maken van de zorgcultuur. Een belangrijke basis hiervoor is de Intentieverklaring ‘Maak de zorg rookvrij’ die op 31 mei 2017 werd ondertekend door de KNMG, VkN, AJN, GGD GHOR, Nederlandse GGZ, NFU, NHG, NVZ en NVZD. De intentieverklaring was destijds onderdeel van het gelijknamige congres ‘Maak de zorg rookvrij’. Al deze organisaties tezamen met de nieuwe ondertekenaars bestrijken bijna het volledige zorglandschap.

Sinds een jaar is het gebied voor het Erasmus MC rookvrij. Als een van de eerste gemeenten in Nederland kreeg Rotterdam daarmee een rookvrije zone in de openbare ruimte. Alle organisaties gelegen binnen het gebied rond om het Erasmus MC en Hogeschool Rotterdam sloegen de handen ineen om zo actief bij te dragen aan een Rookvrije Generatie. Een jaar na dato is de pilot afgerond en zijn de resultaten bekend: de zone draagt bij aan minder roken in het hele gebied. Het aantal rokers binnen de zone is afgenomen met 45%. Dat blijkt uit onderzoek van het Erasmus MC.

De afname van het aantal rokers was met 48% het meest zichtbaar op het terrein van het Erasmus MC. Op het terrein van de scholen is een daling van 38% zichtbaar. Vooral medewerkers van de instellingen (–63%) en patiënten (–70%) rookten minder na de invoering van de zone, gevolgd door scholieren/studenten van de Hogeschool en het Gymnasium met 45%.

Hoewel het aantal rokers rondom de grens van de rookvrije zone toenam, was deze toename veel kleiner dan de afname van het aantal rokers in de rookvrije zone. Het betreffen gemiddeld 432 meer rokers per dag buiten de zone in relatie tot gemiddeld 1857 minder rokers per dag binnen de zone. Dit wijst erop dat het roken in het gehele gebied rondom de instellingen is afgenomen.

Hoofdonderzoeker en kinderarts Jasper Been is tevreden met de resultaten: “Het is natuurlijk fantastisch te zien dat roken afneemt door de zone. Nu moeten we samen kijken wat nóg beter kan om die Rookvrije Generatie te bereiken.”

In de rookvrije zone is roken niet verboden. Wel wordt aan bezoekers van de zone gevraagd mee te werken aan het rookvrij houden van het gebied. Met belijning, tegels, banieren en borden is aangegeven waar liever niet gerookt mag worden. In de eerste weken spraken toezichthouders rokers actief aan.

Onderzoek door medisch studenten wijst uit dat het overgrote deel van de rokers positief reageert wanneer zij worden aangesproken. Driekwart van de rokers past zich dan alsnog aan het beleid (maakt sigaret uit of rookt verder buiten de zone). Uit aanvullend belevingsonderzoek van de gemeente Rotterdam blijkt verder dat veel gebruikers het normaal vinden om rondom een ziekenhuis/onderwijsinstelling niet te roken.

De resultaten zijn veelbelovend en een stap in de goede richting, vindt wethouder Sven de Langen. “Roken veroorzaakt nog steeds de meeste ziektelast en sterfte. Rotterdam streeft daarom naar een daling van het aantal rokers in Rotterdam en een Rookvrije Generatie (RVG) De ontwikkeling van rookvrije plekken is daarbij heel belangrijk. Hier gaan we dan ook zeker mee door.”

Bron: Gemeente Rotterdam

Bron: WZA