Rookvrije omgeving

Met het instellen van een rookvrij gebouw en rookvrij terrein laat een zorgorganisatie zien wat haar standpunt is ten aanzien van roken en tabaksgebruik. Tevens laat zij hiermee zien actief in te zetten op het voorkòmen van tabak-gerelateerde schade. Hoewel het realiseren van een volledig tabaksvrije zorgomgeving uitdagend kan zijn, is het denormaliseren van tabaksgebruik een doel om voortdurend scherp voor ogen te houden.

De zorgorganisatie heeft strategieën om het terrein rookvrij te maken.

ROOKVRIJE OMGEVING

`Kernpunten Rookvrije omgeving`

Kernpunten Rookvrije Omgeving – NVvP (2020)

Voorbeeld stappen Rookvrije omgeving – MCL (2018)

`Huisregels`

Huisregels algemeen op website – VieCuri

Huisregels algemeen in document – MCL

Huisregels op bordje buiten – UMC Groningen

`Rookvrij gebouw`

Factsheet over sluiting rookruimtes 1 juli – VWS (2021)

Afschaffing rookruimtes – Staatsblad (2021)

Toezicht handhaven rookverbod – NVWA (2021)

`Rookvrij terrein`

Artikel over rookvrij ziekenhuisterrein – NVZ (2022)

Rookvrij terrein – Rijnstate (2020)

Hergebruik rookruimte – UMC Groningen (2019)

`Rookvrije campus`

Webpagina over rookvrije campus – Erasmus MC (2020)

Afbeelding plattegrond rookvrije campus – MUMC+ (2020)

Bordje rookvrij terrein buiten – UMCG (2020)

`Rookvrije openbare ruimte`

Juridische notitie rookvrije openbare ruimtes – RVG (2021)

Q&A rookvrije openbare ruimtes – RVG (2021)

Stappenplan Groningen (APV) – Rookvrije Generatie (2020)

Zichtbaarheid rookvrije zone – UMCG (2020)

Opening rookvrije zone – Rotterdam Medisch Centrum (2019)

`Rookvrije opening`

Opening rookvrij UMC – Amsterdam UMC (2019)

Accessoires bestellen – Rookvrije Generatie

Pin Rookvrije Generatie – Alliantie Nederland Rookvrij

Pin met logo eigen zorginstelling – Amsterdam UMC

`Checklist`

Checklist rookvrije omgeving

HANDHAVING

`Aanspreken`

Tips naleving rookvrij terrein – Rookvrije Generatie (2020)

Terreincoach – Amsterdam UMC (2019)

Aanspreekscriptje – Medisch Centrum Leeuwarden (2019)

Flyer wijziging rookbeleid – MCL (2017)

Aanspreekfilmpje – UMC Groningen (2019)

`Overtreding`

Voorbeeld handhaving campus – Erasmus MC (2020)

Voorbeeld ordereglement terrein – Erasmus MC (2020)

`Peukenafval`

Zakasbakje tegen afval – UMC Groningen (2019)

Peukendover – Medisch Centrum Leeuwarden (2019)

Bordje terrein van de buren – Rookvrije Generatie (2021)

Peukendover stemmen – Rookvrije Generatie (2021)

Sigaret brengt grote schade aan milieu – Trimbos (2022)

Factsheet Milieuschade door peukenafval – Trimbos (2022)

`Webinar`

Handhaving rookvrije buitenruimten – GGD Drenthe (2021)

FRAMING ROOKVRIJE OMGEVING

`Borden`

Bordje extern – VieCuri Medisch Centrum Venlo

Bordje extern – Medisch Centrum Leeuwarden

Bordje extern 2 – Medisch Centrum Leeuwarden

Bordje extern – Amsterdam UMC

Bordje extern – UMC Groningen

Bordje extern – Antoni van Leeuwenhoek

Bordje extern – UMC Utrecht

Bordje extern – Medisch Centrum Slotervaart

Bordjes extern 2 – UMC Groningen

Bordje intern – Medisch Centrum Leeuwarden

Borden bestellen – Rookvrije Generatie

Borden bestellen (met je eigen logo) – Rookvrije Generatie

`Posters en banners`

Banner – Jellinek

Banner 2 – Jellinek

Banner psychiatrische afdeling – UMC Utrecht

Poster – Jellinek

Poster – Medisch Centrum Leeuwarden

Poster voordelen rookvrij – VNN

Posters bestellen – Rookvrije Generatie

`Slagbomen`

Slagbomen – Medisch Centrum Leeuwarden

Slagbomen – UMC Groningen

`Stickers`

Raamstickers bestellen – Rookvrije Generatie

Stickers bestellen – Rookvrije Generatie

`Stoeptegels`

Stoeptegel – Amsterdam UMC

Stoeptegels bestellen – Rookvrije Generatie

`Vlaggen`

Banieren afstand – UMC Groningen

Banieren dichtbij – UMC Groningen

Vlag – Venlo

Vlaggen bestellen – Rookvrije Generatie

`Bestellen`

Algemene webshop – Rookvrije Generatie

Algemene webshop – Rookvrij Terrein

Eigen logo – Rookvrij terrein

FAQ – Rookvrije omgeving

Wat doe je met overtreders van het rookvrije beleid?

De ervaring van veel rookvrije zorginstellingen is dat het roken op het terrein sterk vermindert, maar dat rookverslaafden zich niet altijd laten hinderen door de huisregels. Vriendelijk blijven aanspreken is doorgaans de juiste weg. Bedenk: sommigen vinden dat regels er zijn om overtreden te worden. Als een gesprek escaleert in gescheld, beëindig dan het gesprek. Bij bedreigende situaties informeer je de beveiliging of de politie.

Hoe kun je mensen die toch op het terrein roken aanspreken?

Begin bijvoorbeeld met de vraag ‘Bent u op de hoogte dat dit terrein rookvrij is?’, om het gesprek positief te starten. Verder staan er in deze toolkit voorbeelden van aanspreekscriptjes bij ‘Tips’.

Hoe is handhaving geregeld?

Dit verschilt per organisatie. Vaak is de beveiliging uitgerust met deze taak, die de handhaving van het rookvrijbeleid in haar vaste rondes meeneemt. Hierbij moet wel de kanttekening worden geplaatst dat zij niet de enige handhaver kan zijn (zeker niet op grote terreinen). Bij sommige organisaties worden daarom ook studenten of externe bedrijfjes ingezet. Aan te raden is extra aandacht te besteden aan de ‘probleemgebieden’, en hier een extra ronde langs te doen. Ook kan de schoonmaak worden opgeschaald.

Wat doe je aan sigaretten die op de grond worden gegooid?

Dit is een lastig vraagstuk. Sommige organisaties kiezen ervoor om op bepaalde plekken peukendovers te plaatsen (een gewone prullenbak volstaat niet in verband met brandgevaar). Andere zorginstellingen doen dat bewust niet om geen nieuwe rookplekken te creëren. Het is goed om te beseffen dat het weggooien van sigaretten op straat vaak onbewust gebeurt. Een idee is om in te zetten op het vergroten van de bewustwording, bijvoorbeeld door het gesprek hierover aan te gaan of door hierover te communiceren. Duidelijk is dat dit afval ongewenst is: voor de uitstraling van de rookvrije organisatie en zeker ook voor het milieu.
Hoe zit het met de rookvrije zone middels een Algemene Plaatselijke Verordening?

Hoe zit het met de rookvrije zone middels een Algemene Plaatselijke Verordening?

Deze APV behelst een ‘verbod op rookgassen’ rondom publieke gebouwen, waar tabaksrook, maar ook uitlaatgassen (van auto’s bijvoorbeeld) onder vallen. Roken in deze zone levert echter geen boete op en de handhaving is niet in handen van de gemeente, maar van de organisatie zelf.

CHECKLIST

Download Checklist

Zijn alle gebouwen rookvrij?
- Wordt er binnen de organisatie geen tabak en verwante apparaten/e-sigaretten verkocht en gedistribueerd?
- Wordt er binnen de organisatie geen reclame gemaakt voor tabak?
Zijn alle terreinen en transportsystemen rookvrij?
- Worden alle sigaretten opgeruimd zodat er geen illusie wordt gewerkt dat er gerookt mag worden?
Zijn er borden die aangeven dat het terrein rookvrij is?
Is het duidelijk waar de handhaving van het terrein belegd is?
- Is er een plan om handhavers toe te rusten voor hun taak?
Is er een procedure aanwezig om alle incidenten te registreren en om alle beleidsovertredingen te managen?
- Is er een duidelijk aanspreekpunt voor overtredingen van het rookvrij beleid (inclusief derdehands rook)?
- Staat dit aanspreekpunt in contact met de werkgroep?
- Worden uitzonderlijke situaties op de juiste manier gemanaged (individuele zorg)?
Is er een plan de campagne gemaakt met alle stakeholders op het terrein?