Identificatie, diagnostiek en stopbegeleiding

Internationale normen benadrukken een systematische aanpak voor het identificeren, diagnosticeren en vastleggen van het rookgedrag als een centraal klinische aspect. In de Nederlandse setting heeft het om praktische en juridische redenen de voorkeur om tabaksgebruikers van een kort stopadvies te voorzien door uitnodigende informatie beschikbaar te stellen en er zichtbaar over te communiceren. Hierbij dienen alle rokers te worden bereikt. Daar waar nodig kan de behandelend zorgverlener het rookgedrag meenemen in de behandeling en om die reden registreren in het patiëntendossier.

Statement

“De zorgorganisatie kan tabaksgebruikers zo nodig identificeren en passende zorg bieden volgens de internationale best-practice en nationale standaarden en wetgeving.”

Best practices

Kwaliteitsregister

Kwaliteitsregister Stoppen met roken begeleiding (weblink)

Richtlijnen: 'Behandeling van tabaksverslaving en stoppen met roken ondersteuning'

Herziening 2016 (weblink)

Overzicht van aanbevelingen (2016) (weblink)

Beknopte samenvattingskaart (2016) - Algemeen (pdf, 341 KB)

Beknopte samenvattingskaart (2016) - Kinderartsen (pdf, 409 KB)

Beknopte samenvattingskaart (2016) - Verloskundigen (pdf, 428 KB)

Addendum zwangere vrouwen (2017) (weblink)

Zorgstandaard Tabaksverslaving

Bureaukaart aanbeveling en stroomschema (2019) (pdf, 631 KB)

Zorgstandaard Tabaksverslaving (2019) (pdf, 3.897 KB)

Zorgpaden rokende cliënt

Zorgpad klinisch - Ikazia ziekenhuis (2019) (pdf, 487 KB)

Zorgpad poliklinisch - Ikazia ziekenhuis (2019) (pdf, 185 KB)

Vastleggen rookgedrag, SMR-advies, behandeling en doorverwijzing - Ikazia ziekenhuis (2019) (pdf, 91 KB)

Andere materialen

Afbeeldingen

Grafieken nicotine - Antoni van Leeuwenhoek (pdf, 130 KB)

Inhoud sigaretten - www.rooknietbijmij.be (jpg, 31 KB)

Leefstijldeterminanten ziektelast - RIVM (jpg, 357 KB)

Brochures

Brochure SMR - Medisch Centrum Leeuwarden (pdf, 1.132 KB)

Brochure Ervaringen van cliënten, medewerkers en ervaringsdeskundigen met SMR - GGZ Breburg (pfd, 6.643 KB)

Factsheets

Herstel en verslaving - Verslavingskunde Nederland (pdf, 615 kb)

Rookvrije toekomst - Verslavingskunde Nederland (pdf, 5.170 kb)

Stigma en verslaving - Verslavingskunde Nederland (pdf, 1.583 KB)

Filmpjes

Filmpje SMR advies met motiverende gespreksvoering (weblink)

Filmpje SMR bij mentale klachten (Engelstalig) (weblink)

Stoppen met roken poli - Medisch Spectrum Twente (weblink)

Websites en platforms

Ikstopnu.nl (weblink)

Rokeninfo.nl/professionals - Trimbos-instituut (weblink)

SMR poli - Antoni van Leeuwenhoek (weblink)

Toolkit SMR bij (aanstaande) ouders - Rookvrije start (weblink)

Platform stoppen met roken (weblink)

Resources roken en mentale gezondheid (Engelstalig) (weblink)

Divers

Persoonlijk stoppenstappenplan - Antoni van Leeuwenhoek (pdf, 230 KB)

Protocol voor longartsen en -verpleegkundigen - Ikazia Ziekenhuis (pdf, 218 KB)

SMR hulp aan patienten - Antoni van Leeuwenhoek (pdf, 92 KB)

Vragenlijst SMR poli - Antoni van Leeuwenhoek (pdf, 50 KB)

E-learnings en online trainingen

Online training - NCSCT (Engelstalig) (weblink)

Onderzoek (Engelstalig)

Onderzoeksrapport Schade en kosten van tabaksverslaving bij patiënten - Royal College of Physicians (2018) (weblink)

Overzicht wetenschappelijk bewijs over tabak - Cochrane Tobacco group (weblink)

Artikelen e-sigaret (Engelstalig)

Effect e-sigaret op macrofagen longen (2018) (pdf, 989 KB)

Effect e-sigaret op longen (2017) (pdf, 751 KB)

E-sigaretgebruik door jongeren (2018) (pdf, 375 KB)

E-sigaret wel of niet aanbevelen bij SMR (2018) (pdf, 889 KB)

Relatie e-sigaret en hartaanval (2018) (pdf, 238 KB)

Artikelen SMR (Engelstalig)

Artsperceptie over verantwoordelijkheid SMR-ondersteuning (2018) (pdf, 614 KB)

Optimaliseren implementatie van SMR-zorg in Nederland (2019) (pdf, 587 KB)

Verbetering in geestelijke gezondheid na SMR (2014) (pdf, 2.865 KB)

Artikelen psychose (Engelstalig)

Afname agressie bij rookvrij terrein psychiatrie (2017) (pdf, 177 KB)

Psychose, roken en cognitie (2018) (pdf, 551 KB)

Psychose, roken en cognitie - Nederlandse samenvatting (2018) (pdf, 70 KB)

Roken en psychose: zelfmedicatiehypothese ontkracht (2019) (pdf, 360 KB)

FAQ

Volgt later

Identificatie, diagnostiek en stopbegeleiding

Checklist

(download checklist)

Identificatie

Is roken onderdeel van het anamnese gesprek dat elke patiënt krijgt bij het eerste polibezoek?
Kent elke medewerker in uw organisatie de gevolgen van roken?
Wordt roken in uw organisatie gezien als een verslavingsziekte?
- Kan iedereen het identificeren, erover documenteren en patiënten doorverwijzen?

Stoppen met roken hulp

Is het voor iedereen intern duidelijk wat er verwacht kan worden m.b.t. rokende patiënten?
- Is het duidelijk wat u als organisatie wel en niet doet?
- Is het voor iedereen duidelijk hoe uw organisatie het geregeld heeft?
Hebben rokende patiënten toegang tot evidence based zorg?
- Zo niet, is het dan voor iedereen helder waar dit extern kan?
- Zo niet, is er een sociale kaart voor stoppen met roken hulp binnen en buiten het ziekenhuis zodat men in de eigen regio de juiste zorg kan vinden?
Krijgen alle geïdentificeerde rokers (en eventueel hun partners) een stopadvies?
- Is er in uw organisatie ook zorg voor meeroken (van bijvoorbeeld partner of kind)?
Worden alle interventies (stopadvies, informatieverschaffing, motiverende gespreksvoering) genoteerd in het patiëntendossier (m.a.w. worden ze gezien als een behandeling)?
- En worden deze interventies ook schriftelijk overgedragen, intern en aan huisarts?
- Worden hierbij ook de behoeften van de patiënt opgenomen?
- Staat er in het dossier ook wat de reactie is van de patiënt is op het stopadvies?
Is er medicatie beschikbaar?
- Is er over nagedacht over welke medicatie u wel/niet voorschrijft (met oog op contra-indicaties)?
- En is er een protocol in welke fase van het behandelplan medicatie wordt voorgeschreven?
Heeft uw organisatie zorg op maat voor specifieke patiëntengroepen?
Is er informatie over tabaksconsumptie beschikbaar via verschillende kanalen?
- Komt deze informatie overeen met wat er landelijk bekend is?